Idi na sadržaj

Senatus Populusque Romanus

S Wikipedije, slobodne enciklopedije

Senatus Populusque Romanus, skraćeno S.P.Q.R., na latinskom jeziku znači Senat i narod Rima. Odnosi se na vladu u vrijeme stare Rimske Republike. Fraza u sebi sadrži riječi koje su predstavljale snagu Rima: Senat i narod, odnosno, dvije klase: patricije (plemstvo) i plebejce (raju). Ove dvije klase su činile osnovicu rimske države.

S.P.Q.R.

[uredi | uredi izvor]
Natpis na trijumfalnoj kapiji posvećenoj Titu (Titus), Rim, Italija

Skraćenica S.P.Q.R., dakle, simbolizira uniju Rimskog Senata, potomke Romulusa, osnivača grada; i naroda Rima, najbrojnijeg dijela Republike, sveukupno rimsko građanstvo. Imala je službenu upotrebu i često se pojavljivala na kovanom novcu, javnim dokumentima uklesanim u kamen ili upisanim u metalu, posvetama na spomenicima i objektima javnih radova te na zastavama rimskih legija. S.P.Q.R. je moto grada Rima i pojavljuje se na mnogim grbovima grada. Fraza se javlja nebrojeno puta i u rimskoj književnosti i političkoj i pravnoj literaturi, govorima Marka Tulija Cicerona i historiji Tita Livija. Pošto su značenje i riječi uvijek bile nepromijene, osim pisanja riječi populus u literaturi, rječnici latinskog jezika klasificirali su ovu skraćenicu kao formula (umanjenica od riječi forma; obrazac, odredba, propis; opće i precizno određenje nekog pojma, odnosno zakona).

Datum porijekla fraze nije poznat, međutim, njeno značenje se smješta u vrijeme Rimske Republike. Dva pravna entiteta koja su sadržana u frazi su senat i populus. Populus, tj. narod je suveren, senat u kombinaciji sa narodom je suveren ali senat sam za sebe nije. U vrijeme monarhije nijedno od dvoje nije suvereno. Dakle, datum nastanka nikako ne može biti prije uspostavljanja Rimske Republike.

Skraćenica S.P.Q.R. je imala svoju upotrebu i za vrijeme Rimske Imperije. Imperatori su smatrani za predstavnike naroda iako su čak i dekreti senata donošeni prema nahođenju Imperatora. Natpis S.P.Q.R. je dakle, korišten i nakon pada Zapadnog Rimskog Carstva 476. godine (datum pada prema usvojenoj modernoj konvenciji). Tokom cijelog Srednjeg vijeka, iako u opadanju, Rim je i dalje ostao najmnogoljudniji grad na zapadu i formalno bio glavni grad obnovljene 'svete' rimske imperije pod Karlom Velikim.

Populus Romanus u rimskoj literaturi označava vladavinu republike. Rimljani su vjerovali da sav autoritet dolazi od naroda. Može se reći da slična retorika u modernim političkim i društvenim revolucijama ima porijeklo u prethodnoj tvrdnji.

Zanimljivosti

[uredi | uredi izvor]
  • Za vrijeme režima Benita Mussolinija, skraćenica S.P.Q.R. bila je upisivana na javne građevine i mnoga druga mjesta što je bio njegov pokušaj promoviranja sopstvene diktature kao Nova Rimska Imperija. I danas možemo vidjeti ovaj znak gotovo u svakom kutku Rima, čak i na kanalizacionim otvorima.
  • Sono Pazzi Questi Romani – it. Ovi su Rimljani ludi! Italijanski prevodilac Marcello Marchesi ovako je vješto preveo i uklopio u skraćenicu S.P.Q.R. riječi Ils sont fous ces Romains koje je izgovarao Obeliks, lik iz stripa Asteriks i Obeliks koji su kreirali francuski autori René Goscinny i Albert Uderzo.

Reference

[uredi | uredi izvor]

Vanjski linkovi

[uredi | uredi izvor]